Trong báo cáo đề dẫn, GS Nguyễn Xuân Thắng, Chủ nhiệm Đề án biên soạn BKTTVN cho biết, năm 2017, tất cả 37 ban biên soạn đều thực hiện nhiệm vụ xây dựng đề cương chuyên ngành.

Nội dung quan trọng nhất của đề cương là xây dựng bảng mục từ của quyển chuyên ngành. "Vấn đề cốt yếu nhất chính là ở chỗ cần phải lựa chọn mục từ như thế nào?" - ông Thắng nêu vấn đề. 

Hiện tại, dù chưa đưa ra được con số cụ thể về số mục từ trong mỗi quyển, song tinh thần chung là mỗi ban sẽ biên soạn một quyển chuyên ngành trong bộ BKTTVN gồm 37 quyển với số trang tương đương nhau.

"Từ đó có thể hình dung mỗi quyển trung bình khoảng 1.500-2.000 trang in thì sẽ có khoảng 2.000-2.500 mục từ" - ông Thắng nói.

Bên cạnh đó, cần xác định việc biên soạn BKTTVN nên tri thức của Việt Nam sẽ là 70% và tri thức thế giới là 30% (chuyên ngành đặc thù thì tỉ lệ khác).

Hồ Chí Minh chỉ để một mục hay nhiều mục từ?

Trao đổi tại hội thảo, GS Nguyễn Văn Hiệu, người tham gia biên soạn quyển Vật lý - Thiên văn học cho rằng, các lĩnh vực khoa học có sự giao thoa với nhau rất lớn nên sẽ nhiều mục từ sẽ nằm ở cả hai quyển, do đó, nếu hai quyển viết lệch nhau là không được.

GS Nguyễn Văn Hiệu trao đổi bên hành lang hội thảo. Ảnh: Lê Văn.

Vì vậy, ông đề nghị, các thành viên các ban biên soạn phải có sự hợp tác với nhau một cách mật thiết để tạo nên sự hài hòa giữa các quyển có sự giao thoa.

GS Trần Đức Cường, người tham gia biên soạn quyển 21 về Lịch sử Việt Nam thì nêu vấn đề, việc biên soạn không chỉ cần đến sự hợp tác giữa các ban mà còn là vấn đề phối hợp và việc chỉ đạo sự phối hợp ấy.

Ông Cường cho rằng, các lĩnh vực KHXH&NV với đặc thù "Văn, Sử, Triết bất phân" nên có mối liên hệ mật thiết với nhau. Do đó, cùng một nội dung, hiện tượng, nhân vật nhưng chắc chắn sẽ là hiện tượng nghiên cứu, biên soạn của nhiều quyển khác nhau.

"Có những nhân vật như Lê Thánh Tông, Trần Nhân Tông hay Hồ Chí Minh đều sẽ là đối tượng biên soạn của một số tập. Vì họ đều là danh nhân trong các lĩnh vực lịch sử, chính trị, văn hóa, văn học rồi các lĩnh vực khác nữa" - ông Cường phân tích.

Từ đó, ông Cường đề nghị, Ban chủ nhiệm Đề án nên có sự chỉ đạo để các ban biên soạn các quyển có sự phối hợp để những nhân vật hiện tượng như vậy thì chỉ để một mục từ duy nhất.

"Có lẽ trong BKTT thì chỉ nên có 1 mục từ duy nhất về Hồ Chí Minh thôi chứ không nên tách ra thành nhiều mục từ trong nhiều quyển khác nhau" - ông Cường đề nghị.

Bàn về vấn đề này, GS Hồ Sỹ Quý, thành viên ban biên soạn quyển số 26 về Triết học lại cho rằng, những nhân vật như Hồ Chí Minh thì có thể vào một mục từ thì được nhưng những nhân vật như Phan Huy Chú, Lê Quý Đôn thì chưa chắc, Nguyễn Trãi lại càng không.

"Nói văn thơ không thể bỏ Nguyễn Trãi ra ngoài được. Nói đến Sử không thể bỏ Nguyễn Trãi ra ngoài được, nói đến Triết học cũng không thể bỏ ông ra ngoài cuốn ấy được" - ông Quý nói.

Từ đó, ông Quý cho rằng mỗi một quyển thuộc bộ BKTTVN phải phản ánh toàn bộ thế giới và Việt Nam ở khía cạnh mà nó nghiên cứu. Vì vậy, tùy mỗi quyển, mỗi lĩnh vực mà mức độ đòi hỏi đến đầu thì nên thể hiện đến đó.

Còn GS Phan Trọng Thưởng, thuộc ban biên soạn quyển 18 về Văn học thì cho rằng, cần có một hội đồng khoa học để giải quyết những vướng mắc giữa các quyển và ngay cả những vấn đề mà trong một quyển cũng không giải quyết được. "Nó không chỉ đơn giản là một cuộc gọi điện thoại mà phải có sự điều tiết chung" - ông Thưởng nói.

Bao nhiêu thế giới, bao nhiêu VN thì vừa?

GS Hồ Sỹ Quý nêu vấn đề, việc trả lời câu hỏi bao nhiêu phần trăm là tri thức thế giới, bao nhiêu phần trăm là tri thức Việt Nam là câu hỏi vô cùng phức tạp.

"Triết học Việt Nam theo đúng nghĩa thì tới giờ chưa có. Tổ tiên ta có những tư tưởng đặc biệt có giá trị về phương diện triết học, triết lý nhưng đưa vào thì đưa tới đâu và đưa như thế nào?" - ông Quý nói.

GS Hồ Sỹ Quý cho rằng, việc phân định bao nhiêu phần trăm thế giới bao nhiêu phần trăm Việt Nam trong mỗi quyển là máy móc. Ảnh: Lê Văn.

Bên cạnh đó, ông Quý cho rằng, tri thức khoa học nói chung là của nhân loại chứ không của riêng ai vì vậy không có khoa học nào mà phạm trù đó lại là của riêng Việt Nam.

Từ đó, ông Quý cho rằng, việc xác định hàm lượng Việt Nam hay thế giới thì nên tùy thuộc vào mỗi quyển sao cho phù hợp chứ không nên cào bằng bằng con số bao nhiêu %. "Như vậy quá máy móc" - ông Quý nói.

GS Phan Trọng Thưởng thì cho rằng, trong lĩnh vực Văn học có nhiều phạm trù rất khó phân biệt là thế giới hay Việt Nam như các khái niệm lý luận văn học thì là khái niệm chung, Việt Nam và thế giới đều dùng. Do vậy, điều này sẽ làm khó các nhà biên soạn khi phân định tỉ lệ thế giới và Việt Nam.

Sẽ tham khảo cách làm của Wikipedia

GS Nguyễn Ái Việt, người tham gia biên soạn quyển 8 về lĩnh vực CNTT cho rằng cần phải ứng dụng tối đa CNTT để xây dựng bộ BKTTVN để có thể tiết kiệm thời gian, công sức, tiếp thu tốt hơn các thành tựu, kinh nghiệm nước ngoài cũng như tận dụng các lợi thế mà CNTT đem lại trong việc giải quyết các công việc thực tế khi biên soạn cũng như quản lý đề án.

Ông Việt cũng đề xuất nên xây dựng một cổng thông tin BKTTVN để huy động các chuyên gia, trí thức và toàn xã hội tham gia xây dựng và phản biện đối với nội dung trong BKTT đang xây dựng. 

GS Nguyễn Xuân Thắng, Chủ nhiệm Đề án khẳng định sẽ ứng dụng CNTT để rút ngắn thời gian biên soạn bộ BKTTVN. Ảnh: Lê Văn.

Ông Việt cũng cho rằng, nên cân nhắc việc xuất bản phiên bản điện tử của bộ BKTTVN trước để mọi người có thể tham khảo, góp ý trước khi in.

Ghi nhận ý kiến của GS Việt, GS Nguyễn Xuân Thắng thông tin, mới đây, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cũng đã mời một số nhà khoa học để bàn về việc này. Theo đó, đề án đã bàn về việc xây dựng cổng thông tin BKTT để tranh thủ đóng góp của xã hội.

"Theo kế hoạch, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cũng có yêu cầu nhóm làm về CNTT liên hệ làm việc với Wikipedia, tham khảo cách làm của họ" - ông Thắng cho biết.

Ông Thắng cũng đồng tình với đề xuất xuất bản bản điện tử của bộ BKTTVN trước để góp ý, cập nhật trước khi đem in.

Ông Thắng cũng khẳng định, Hội đồng chỉ đạo xác định phải áp dụng triệt để CNTT để rút ngắn thời gian biên soạn. "Thời gian các quyển có thể dài ngắn khác nhau nhưng không kéo dài quá 5 năm" - ông Thắng khẳng định.

Lê Văn

Phía sau những con số choáng ngợp từ các bảng thông kê là những lớp học “ồn ào, náo nhiệt”: các giáo viên đang hăng hái và tích cực dạy tiếng Anh, kể chuyện, dạy thể dục cho các em nhỏ. Tuy nhiên, các em trông rất mệt mỏi, nhiều em còn đang ngáp ngủ nhưng vẫn tỏ ra là mình hiểu bài.

Không khó để nhận ra cường độ giảng dạy, lượng kiến thức cần thu nạp vượt xa sức chịu và tiếp thu của những đứa trẻ 3 tuổi.

Gửi con đi đào tạo từ... 3 tháng tuổi

Ngày 21/11 ở thành phố Trường Xuân (Trung Quốc) có tuyết rơi dày đặc. Tuy nhiên, cô bé 3,5 tuổi Điềm Điềm vẫn cùng ông của mình đến trung tâm Kim Bảo Bối như thường ngày. Tiết học của bé Điềm Điềm hôm đó là tiết sắp xếp mô hình.

Trong vòng chưa đến 5 phút, bé Điềm Điềm đã lắp thành công một con tàu lớn. Tuy nhiên, giáo viên chủ nhiệm không hề ngạc nhiên bởi cô bé đã được bố của mình-Bối Hoa Y gửi đến đây từ khi vừa tròn 3 tháng tuổi.

Nhiều cơ sở mầm non ở Trung Quốc cam kết trẻ 3 tuổi sẽ học thuộc lòng số Pi sau khi kết thúc khóa học

“Một người bạn của tôi từ Châu Âu trở về sau chuyến công tác, anh ấy nói rằng ở đó các lớp giáo dục tư duy cho trẻ từ nhỏ vô cùng phổ biến. Phương pháp giáo dục tư duy, phát triển trí tuệ từ sớm này cũng mang lại hiệu quả nhất định, đã được “chứng thực”. Vì vậy, sau khi tìm hiểu thêm, tôi đã gửi gắm con mình”, anh Bối Hoa Y nói.

Bối Hoa Y đã chi 4 vạn NDT (khoảng 144 triệu đồng) cho toàn bộ khóa học. Học phí mỗi buổi học của bé Điềm Điềm ước tính khoảng 300NDT (hơn 1 triệu VND). 

Anh Bối Hoa Y sau đó cũng đăng tải một video ngắn về quá trình lắp ghép con tàu của con gái Điềm Điềm lên mạng xã hội. Video này khiến bạn bè của anh tỏ ra vô cùng ngạc nhiên và thích thú, họ để lại các bình luận như: “lắp ghép vô cùng linh hoạt”, “lắp ghép con tàu trông rất đẹp”, “đứa trẻ thật năng động và hoạt bát”, “nhìn không giống một đứa trẻ mới hơn ba tuổi”... Nhiều người xem video này đã quyết định đăng ký các lớp học này cho con họ.

Theo tìm hiểu của phóng viên, các trung tâm lớn đa phần đều sử dụng các chương trình “mượn” của Mỹ và Nhật Bản. Nhiều giáo viên cho rằng, chương trình giáo dục phát triển trí tuệ sớm của Mỹ tập trung vào việc nuôi dưỡng sự phát triển vận động, và sự giác ngộ sớm về nghệ thuật, âm nhạc... Trong khi đó, phương pháp giảng dạy của người Nhật lại tập trung và theo đuổi “sự phát triển toàn bộ của trí não”.

Dạy số Pi cho trẻ 3 tuổi, học phí 'ngất ngưởng'

Thất Điền Chân là một trung tâm giáo dục sớm có quy mô lớn và uy tín nhất, nhì tại Quận Phương Trang nằm ở phía Đông Nam của thủ đô Bắc Kinh. Theo quảng cáo, trung tâm này tập trung vào phương pháp “phát triển toàn bộ trí não”, chú trọng trau dồi khả năng tập trung, tư duy, trí nhớ... giống như người Nhật.

Đáng chú ý, trung tâm này chiêu sinh các em nhỏ từ 3 tháng tuổi đến 9,5 tuổi. Khi đăng ký học, trung tâm đưa ra những ví dụ như: bé Nhất Nhất 1 tuổi 10 tháng đã có thể sử thành thạo phương pháp ký ức chuỗi, chỉ ra nhanh chóng và chính xác 8 trang hình ảnh tiếng Anh ; bé Hạo Hạo 2 tuổi 10 tháng có thể đếm số một cách trôi chảy từ 1 đến 80; bé Châu Châu 3 tuổi 1 tháng có thể đọc chính xác tên các tỉnh, thành phố của Trung Quốc; hay Bối Bối 5 tuổi rưỡi, chưa đến một tháng bé đã 'thuộc lòng" số Pi.

Khi được phóng viên đặt câu hỏi liệu những đứa trẻ 3 tuổi có thể hiểu được số Pi hay không? Giáo viên Lưu Dịch cố gắng xua tan nghi ngờ: “Đây chỉ là một phương pháp rèn luyện, giúp cải thiện trí nhớ cho trẻ nhỏ. Nếu trí nhớ tốt, các em có thể dễ dàng học thuộc những bài thơ cổ, bảng công thức nhân chia ở trường tiểu học”.

Thất Điền Chân có 8 cơ sở tại Bắc Kinh. Ngoài ra, còn có cơ sở ở Tây An, Trùng Khánh, Thành Đô, Truy Bắc, Thạch Gia Trang, Thẩm Dương và nhiều nơi khác. Với 10 năm hoạt động, trung tâm này đã 'đào tạo' hơn 20.000 đứa trẻ.

“Các giáo viên tại đây đều tốt nghiệp Đại học hệ chính quy và được đạo tào khóa học giảng dạy riêng biệt tại trung tâm trước khi đứng lớp. Ngoài ra, 60% thời gian trên lớp, các giáo viên sẽ dùng tiếng Anh để giảng dạy và hướng dẫn các em. Phương pháp giảng dạy này của chúng tôi sẽ giúp các em hình thành tư duy song ngữ”- Quản lý Đặng Tiếu nói.

Theo thống kê năm 2017, tại Trung Quốc có khoảng 89,9% trẻ em trong độ tuổi mầm non tham gia các trung tâm giáo dục phát triển trí tuệ. Mức học phí, chi tiêu cho việc học của các em chiếm 26,39% thu nhập hàng năm của gia đình. Bên cạnh đó, học phí một buổi học của các trung tâm giáo dục phát triển trí tuệ tại các thành phố như Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu... dao động từ 200-400NDT (khoảng 700.000- 1,5 triệu VND). Mức học phí cho một khóa học 100 tiết là 2 vạn NDT (khoảng 72 triệu VND), thậm chí lên đến đến 4 vạn NDT (khoảng 144 triệu VND).

Tuy nhiên, có rất nhiều phụ huynh phàn nàn rằng nếu con họ chỉ học 1-2 buổi, sau đó nghỉ học sẽ không được hoàn lại tiền. Thậm chí có rất nhiều trung tâm “treo đầu dê bán thịt chó”, “trung tâm ma”, sau khi dùng các chiêu trò quảng bá rầm rộ, thu hút các phụ huynh đóng học phí cho con xong sẽ "ôm" số tiền đó biến mất.

Đỗ Nhung (Theo Xinhuanet)

Trường học ở Đà Nẵng mở tiệm spa cho trẻ mầm non

Thiết kế tiệm spa trong trường mầm non, biến hành lang thành con đường trải nghiệm, xây dựng xưởng giấy, xưởng gỗ trong trường… là những cách thức sáng tạo nhiều giáo viên đang làm để khơi gợi sự hứng thú, phát huy tính tích cực ở trẻ mầm non.